Kazachstańskie marzenia wygłodniałych zesłańców
Od wydawcy
Wydawnictwo niniejsze jest zbiorem przepisów kulinarnych zapamiętanych przez różne osoby spośród środowiska Zesłańców do Kazachstanu w czasie II wojny światowej. Spisane zostały przez dwie osoby: panią Marię Orchelową z domu Samek i jej siostrzenicę Marię Samek. Oryginalność tych przepisów polega na tym, że zostały spisane w miejscu zesłania, w miejscowości Bolszaja Bukoń, Kokpektyńskij Rejon, Semipałatyńskaja Obłość, Kazachstanskaja Republika ZSRR. W miejscowości tej, odległej od Polski o około 5000 km, przebywało 30 polskich rodzin. Były to rodziny polskich oficerów i policjantów aresztowanych i więzionych w obozach w Kozielsku, Starobielsku i Ostaszkowie, zamordowanych na rozkaz Stalina w kilku miejscowościach, w tym około 4400 osób w Katyniu. Rodziny tych ofiar deportowano 13 kwietnia 1940 roku do Kazachstanu, gdzie były najtrudniejsze warunki do życia w Związku Radzieckim. Głód, chłód, ciężka praca fizyczna i niezwykle prymitywne warunki mieszkaniowe w ziemiankach, były udziałem ludzi nieprzystosowanych do tak trudnych warunków. Tęsknota za Ojczyzną, za utraconymi warunkami życia, powodowały potrzebę samoobrony przed załamaniem psychicznym. Ustawiczny głód budził nostalgię do czasów wolnych, sytych i urozmaiconych różnymi słodkościami. Stąd, zapewne, zrodziła się chęć spisania w latach 1941–1946 przepisów na owe potrawy, przypominające rozkosze podniebienia.
Spośród wielu zapisów sporządzonych w owym czasie, unikatowym jest spis około 420 potraw, z przewagą ciast, zawartych w brulionie przesłanym ze Lwowa w listopadzie 1940 roku. Oprócz spisu potraw brulion zawiera, z jednej strony pozdrowienia od Rodziny i Znajomych, a z drugiej spis artykułów otrzymanych w kilku paczkach w okresie od listopada 1940 do lutego 1941 roku. Później przesyłki przestały przychodzić
z powodu wojny między Niemcami a Związkiem Radzieckim, rozpoczętej 22 czerwca 1941 roku. Brulion został przechowany do 2016 roku przez współautorkę spisu Marię Samek-Szklarską, zwaną powszechnie Rysią, wymienioną wśród pozdrowień zawartych w tym brulionie.
Inicjatorem wydania jest mąż zmarłej pani Marii, Janusz Szklarski, również Sybirak.
Reprint zeszytu, 144 strony oprawa miękka. Realizacja: Wydawnictwo Pejzaż, 2016