POMNIK NAD MOGIŁĄ Powstańców Wielkopolskich 1918-1919 W SZUBINIE
Powstanie Wielkopolskie 1918–1919 stanowi jedną z najbardziej chlubnych kart historii Polski. Obok dni chwały, które stały się udziałem naszych przodków, zryw niepodległościowy Wielkopolan przyniósł także chwile trwogi i żałoby. Wyrazem tych ostatnich były pogrzeby na szubińskim cmentarzu w 1919 r. poległych i zmarłych z ran powstańców wielkopolskich. Powstańcy pochodzili z Ziemi Szubińskiej i innych, czasami odległych, terenów Wielkopolski. Nie dane im było wrócić w rodzinne strony, pozostali na ziemi zroszonej własną krwią. Podczas tych pamiętnych dni, w trakcie ceremoniałów pogrzebowych, nad mogiłą bohaterów wielokrotnie składano obietnicę: Śpij, Ojczyzna o Tobie pamięta!
Od dziesięcioleci staramy się sprostać tej deklaracji. Tradycja kultywowania pamięci o Powstaniu Wielkopolskim 1918–1919 i jego bohaterach rozpoczęła się
w naszej społeczności po zakończeniu walk. Kolejne pokolenia przez dziesięciolecia opiekowały się miejscami pamięci, a powstańcza mogiła zawsze zajmowała najwyższe miejsce w sercach mieszkańców Szubina. Stanowi ona, wraz z prowadzoną działalnością edukacyjną, ważny element naszej tożsamości. Jesteśmy przekonani, że lektura książki autorstwa kustosz Kamili Czechowskiej, przybliżająca historię pomnika-mogiły powstańczej, którego nie ominęły burzliwe losy, jest także spełnieniem pamiętnej obietnicy.
Przekazując publikację do Państwa rąk, wyrażamy ogromną wdzięczność, że upływający czas, a z nim przemijanie pokoleń, nie osłabiły pamięci i troski o mogiłę
powstańczą na cmentarzu parafialnym w Szubinie. Szczególne wyrazy uznania kierujemy do całego środowiska szubińskiego, na czele z rodzinami powstańczymi. Stali się Państwo depozytariuszami pamięci o najważniejszym polskim powstaniu, które zdecydowało o przynależności Wielkopolski do odrodzonego Państwa Polskiego. Państwa determinacja, a także pomoc Ministerstwa Kultury i Dziedzictwa Narodowego oraz wsparcie wielu zaprzyjaźnionych osób i instytucji, doprowadziło do historycznego wydarzenia. Tym wydarzeniem było odsłonięcie odbudowanego pomnika nad mogiłą powstańczą w Szubinie w dniu 11 stycznia 2020 roku.
Przewodniczący Społecznego Komitetu Odbudowy Pomnika-Mogiły w Szubinie Ks. Kanonik Tadeusz Lesiński
Burmistrz Szubina Mariusz Piotrkowski
Autorka koncepcji/tekst Kamila Czechowska
Wydawca:Muzeum Ziemi Szubińskiej im. Zenona Erdmanna
Projekt /DTP: Wydawnictwo Pejzaż, 2020
oprawa miękka uszlachetniona, str. 72